Posts

Showing posts from 2021

नारीको देश

बिचमा फराकिलो, कालोपत्रे बाटो । बाटोको दुइ छेउमा अग्ला र चौडा फूट्पाथहरू । र दुवै छेउमा ठुला ठुला झुम्म परेका रुखहरू पनि । ति रुखका हाँगाहरूले बाटोलाई माथीबाट पछ्छ्यौरीले जस्तै छोपेका थिए, छपक्कै । पश्चिम आकाशमा पुगिसकेका घामका केहि किरणहरूले मात्र, बाटो र फूट्पाथलाई स्पर्श गर्न पाउँथे । त्यो समथर भूभागको वातावरण निकै सुन्दर, सफा, शान्त र आनन्ददायक थियो । रात परि हाल्नलाई अझै निकै समय बाँकी थियो । त्यो स्वच्छ र मनोरम ठाउँमा म इविनिङ्ग walk गर्दै पुगेको थिएँ । Jog गर्दा गर्दै कसो-कसो त्यहाँ पुगेछु । मेरो गति, हिँड्दाको भन्दा तेज थियो भने दौडीएको बेलाको भन्दा धिमा । केहि अगाडि एउटी सानी नानी बाटोमा साइकल चलाउँदै थिइन् । म उनको समानान्तर पुगेँ र उनीसँग केहि भलाकुसारी गर्न खोजेँ । उमेरले त्यस्तै नौ-दश वर्षकी हुनुपर्छ । उनी आफ्नै धुनमा थिइन् । ति बाल खुट्टाहरूले साइकलको पेडल दबाउँदै । अलि अगाडि आफ्नो साथी पनि भएको कुरा गरेकी थिइन् । ति पातली बालिकाले निलो जिन्स र कालो टिसर्ट लगाएकी थिइन् । कपाल खुला छोडेकी थिइन् । उनको साइकलको गति र मेरो jogको गति उस्तै उस्तै भएकोले होला म उनको समानान्तर नै

रुँदिन म

रुँदिन म अहँ रुँदै रुँदिन तिमी बिना आफ्नो भविष्य नदेख्दा तिम्रो अभावले मेरो सासै रोकिन खोज्दा तिमी नभई, गन्तव्य सारा अन्धकार देख्दा बस् कहिलेकाहिँ आँखा रसाउँछन् तिमीलाई आफ्नो छेउमा नपाउँदा रुँदिन म छटपटीले यो ज्यान रन्किदा पीडाको धारले कलेजी काट्दा उत्कण्ठाको कम्पनले मुटु भासिदा बस् कहिलेकाहिँ भक्कानो छुट्छ तिम्रो मायाको आभाष नपाउँदा रुँदिन म मेरो कुरा तिमीले हाँसेर टारी दिँदा मेरो मनको ज्वाला निभाउन नपाउँदा मुटुभरको माया पोख्न नपाउँदा बस् कहिलेकाहिँ गला बाउँडिन्छ जानिजानि तिमीले यो प्रेमलाई छेक्दा रुँदिन म रिसाइ मसँग तिमी चर्को बोल्दा तिमी झर्केर "था' छैन मलाई" भन्दा मधु संबादमा तिमी अचानक बम्किदा बस् कहिलेकाहिँ विचलित हुन्छु तिम्रो मुडमा रस भर्न नसक्दा रुँदिन म मौकामा तिमीले फोन नगर्दा बिर्सेर टेक्स्टको जवाफ नदिँदा रुष्ट भइ "त्यो कुरा सकिई सक्यो" भन्दा बस् कहिलेकाहिँ ऐठन हुन्छ त्यो मनमा म प्रतिको चाह नदेख्दा रुँदिन म तिमीलाई अरुकै काखमा देख्दा तिम्रो हातमा अरु कसैलाई देख्दा तिमीमा अरुकै पुर्णाधिकार देख्दा बस् कहिलेकाहीँ छाती पोल्छ तिमीलाई मेरो पक्षमा नदेख्दा अ

शब्दमा मात्र ...

च्याट्मा सामान्य तवरले कुराकानी चलिरहेकै बेला, म आफै जान्ने पल्टिदाँ कुरा बिगारेँ । भएका सबै खुलदुलीहरू मेटाउनै पर्ने मलाई ! “हैन, जिज्ञासा पनि के साह्रो लागेको हो ? कहिँ नभा’को !” - मनमनै कराएँ म । “लागे पनि, लागी राखोस् ! अब, आफ्ना प्रश्नहरू आफैसँग राख्ने गर् । बिथ्थामा उनको मन दुखाइस् ।” - आफैसँग आक्रोश पोख्दै थिएँ । प्रसङ्ग, उनको प्रेमील ट्वीट्को थियो । पढेर म, भावनामा हराएको थिएँ । उनले मलाई नै सम्झेर रचेको जस्तो लागेको थियो । हुन त, उनका हरेक प्रेमील प्रसङ्गहरूमा, म त्यस्तै नै महसुस गर्ने गर्छु । कुनै नौलो कुरा थिएन । मैले उनलाई त्यो ट्वीट्को स्क्रिनशट पठाएर भनेँ “कसम ! म अवाक भएँ” । उनको जवाफ थियो “कसैको वास्तविक जीवनसँग मेल खाएमा संयोग मात्र हुनेछ, भनेर लेख्नु पर्ला जस्तो छ, मुनि” । उक्त ट्वीट्लाई मैले आफैसँग जोडेर हेरेको कुरा बुझेर नै उनले त्यसो भनेकी थिइन् । मलाई, केहि जवाफ दिन आएन । केहि क्षण सोँचमा हराएँ । उनले फेरि भनिन् “आफ्नै जिवनमा मेल खाएमा चाहिँ के लेख्ने होला” ? टेक्स्टको अन्त्यमा दुइवटा थिङ्किङ् इमोजीहरू थिए । अहिले भने मेरो दिमागमा केहि जवाफको खाका आयो कि जस्तो लाग

सपनी

बिहान, साथीको फोनले ब्युझायो । ब्युझदाँ पसिना-पसिना भएको रहेछु । बिहानीपख चिसो हुने भएकोले, राति मैले पङ्खा बन्द गरेर सुतेको थिएँ । बाहिर घाम लागिसकेको देखेको थिएँ । तर फोन राखेपछि पनि फेरि निदाएछु । उठ्दा निकै ढिला भैसकेको थियो । आज उनी मेरो सपनीमा आएकी थिइन् । र सायद यो उनीसँगको मेरो पहिलो सपनी-भेट थियो । उनी हाम्रो घरैमा आएकी थिइन् । ढोका खोल्न म पुगेको थिएँ । ढोका बाहिर उनलाई देेेेखेेर अचम्ममा परेको थिएँ । उनी मलाई निकै प्रेमिल नजरले हेर्दै थिइन् । मेरो ओठमा मुस्कान छाएको थियो । उनी यहाँ एक दिन बस्ने गरी आएकी थिइन् । सबैजना घरमै हुनुुुहुन्थ्यो । उनी साँझपख आइपुगेकी थिइन् । यो उनको सरप्राइज भिजिट जस्तो थियो । सबैजनाले निकै खुसि हुँदै उनलाई स्वागत गर्नु भएको थियो । मेरो त झन् खुसिले, होस् ठेेेगानमा थिएन । त्यसै त्यसै मख्ख परेेेेको थिएँ । खाना खाई सकेपछि एकैछिन डिनर टेबुलमा गफगाफ चलेको थियो । सबैजना उनीसँग कुराकानी गर्दै हुनुहुन्थ्यो । उनी पनि मुस्काउँदै कुरा गर्दै थिइन् । म भने सबैका आँखा छलेर बेला-बेला उनलाई हेर्दै थिएँ । उनको मुहार हेर्दै थिएँ । उनको अलौकिक रुपमा डुबेको थिएँ । उनको

पात के को ?

धेरै दिनको अन्तरालमा उनीसँग फोन कुराकानी गर्दै थिएँ । धेरै दिनसम्म पोख्न नपाएको माया पोख्न पाउने आशमा थिएँ । उनको मायाले यो मन भर्ने विचारमा थिएँ । लामो समय उनीसँग भलाकुसारी गर्न नपाएको यो मन निकै खालि खालि भएको थियो । आजको मौकामा मन भरि कुरा गर्छु सोँचेको थिएँ । तर सोँचेको जस्तो कहाँ हुन्थ्यो जिन्दगीमा । मोबाइल नेटवर्क निकै खराब चल्यो आज । टुट र टिटको वर्षा भयो । अलि केहि फरक पर्छ कि भनि बारम्बार फोन काटेर गरेको थिएँ । फोन काट्दै गर्दै, काट्दै गर्दै गर्दा पनि समस्या भने ज्युँ का त्युँ ! मलाई भने छटपटी हुन थालि सकेको थियो । प्रेम प्रसङ्गका कुराहरू गर्न खोज्यो की उनको आवाज कि त चाइनिजमा आउँथ्यो, कि त उताबाट उनले भनेको आउँथ्यो "आवाज आएन..., आवाज आएन..." । मलाई उकुसमुकुस हुन थालिसकेको थियो । मैले च्वाट्ट फोन काट्छु । रूमको अर्को बेडमा मोबाइल फालिदिन्छु र मेरो बेडमा डल्लो परेर सुत्छु । उनलाई सम्झिदैँ । हाम्रो दुरीको भासमा हराउँदै । चाहेर पनि जोडिन नसक्नु वा नपाउनुको पीडामा रूमलिदैँ । उनलाई जुनसुकै परिस्थितिमा पनि जीवनभर माया गरिरहने प्रअण मनमा गर्दै । म निदाउन खोज्छु सक्दिन । उनक

खराब म !

म, खराब नै छु तिमीलाई माया गर्ने कुरामा बाहेक अरु कुरामा म सहि छु जस्तो लाग्दैन मलाई सहि हुनु पनि छैन बस तिमीलाई माया गर्नु छ अरुलाई, यस्तो माया सहि नलाग्न पनि सक्छ तर मेरो लागि सहि छ, एकदम सहि मैले रोजेको मायाको बाटो, सबैभन्दा माथि छ म अपुरो छु तिमी बिना, खाली खाली केहि बाँकी नै रहेको जस्तो मन भित्रकै तिमीले भर्न सिक्दै छु आफुलाई खालीपन हटाउने कोसिस गर्दै छु सबै सुखहरूले युक्त महसुस होस् त्यसकै खोजीमा छु त्यो दिव्यता तिम्रो मलाई पनि देउ र म पनि तिमी जस्तै content हुन सकूँ तिमी साथको आभास सधै रहोस् (२२ मङ्सिर २०७७)

उनी राम्री

उनी मलाई संसारकै राम्री लाग्दछ तर भन्छिन् मेरो हेर्ने आँखा खराब छ ।  उनको आवाज उस्तै मीठो सुमधुर भन्छिन् मेरो कर्णको आफ्नै सौम्य राग छ ॥  बान्की चाल-ढाल, झनै उच्च छ विचार म गुणी देख्ने त्यो मन, भन्छिन् बेदाग छ ॥।

तिमी कस्की ?

आखिर, तिमी कस्की ? उसकी ? जसले तिमीलाई बनायो तिमीलाई एउटा मुर्त शरीर दियो तिमीमा प्राण भर्‍यो । या, उनकी ? जसले तिमीलाई जन्म दिनुभयो र हुर्काउनु भयो तिमीलाई आजकी तिमी बनाउनु भयो । अथवा, उहाँकी ? जसले तिमीसँग जीवन बिताउने प्रण गर्नु भयो समाजले तिमीलाई जसकी बनाई पठायो आफन्तलेहरूले तिम्रो घर उहाँसँगै भन्छन् जहाँ उहाँ, त्यहाँ तिम्रो घर, त्यसैले तिमी उहाँकी ? तिम्रो तन मनमा बास उहाँको, त्यसैले तिमी उहाँकी ? जोसँग बिताउनु छ जीवन, उसैकी ? जो हरपल, हरक्षण तिम्रो साथमा हुनुहुन्छ तिम्रा सुख-दु:ख सबैमा साथै हुनुहुन्छ र तिमी पनि हुने छ्यौ उहाँका उतार-चढावमा जब चाह्यौ उहाँसँग नारिन पाउने छ्यौ जोसँग तिमीलाई मेरी भन्ने हक छ । या फेरि उसकी ? जसले मध्यरातमा ब्युझेर, तिमीलाई सम्झिन्छ तर तिमीमा कुनै हक राख्दैन, बस् माया गर्छ जानेको पनि छैन प्रेम गर्न, बस् भावले गर्छ उ कतै बिरानमा हुन्छ अधुरै, तिमीलाई सम्झिदै भौतारिन्छ सारा संसार, तिमीलाई मनमा राखेर । या तिमी, आफ्नै ? आफ्नै मनकी रानी न यसकी, न उसकी कसै न कसै की मात्र तिमी, तिम्रै आफ्नै ॥ (२२ मङ्सिर २०७७)

मेरी उनी

आज उनको जन्म दिन । आज भन्दा पच्चीस बर्ष अघि आमाको कोखबाट, काखमा आएकी उनी । म मेरो मष्तिस्कमा चित्र कोर्न खोज्छु । कस्ती थिइन् होला उनी ? मनमा धेरै कुराहरू बयेली खेल्छन् । त्यसबेला म कहाँ थिएँ होला ? के पो गर्दै थिएँ होला ? जिन्दगीमा, कुनै दिन हाम्रो भेट हुने छ, भनि कहिले तय भएको होला ? उनले सुनाएका उनका बालापनका केही घटनाहरूसँग उनको अनुहार मिलाउन खोज्छु । उनी हुर्किदैँ गर्दा; बिस्तारै बिस्तारै परिवर्तन हुँदै आएको उनको मुहार, शरीरको बनोट, सोँच, उनले देखे बुझेको संसार, उनको बोली, मुस्कान; सबै सबै कल्पना गर्छु । उनको आँखाले धर्ती हेर्न मन लाग्छ । उनको मनले महसुस गर्न मन लाग्छ । उनी नै हुन मन लाग्छ । उनको जिवनका तीता मिठा सबै पलहरू एकपटक आफैले महसुस गर्न मन लाग्छ । उनलाई बुझ्न मन लाग्छ । उनको सम्पूर्ण खबर थाहा पाउन मन लाग्छ । उनको मनको पुरै हाल जान्न मन लाग्छ । म उनलाई प्रेम गर्छु । कति ? कहिलेकाहीँ म आफै हराउँछु, यो प्रश्नको उत्तर खोज्दा । यति धेरै कि; उनलाई सम्झिदाँ, म आफैलाई बिर्सन्छु । भौतिक रूपमा त उनी साथमा छैनिन्, टाढा छिन् । तर यो मनले उनलाई नसम्झेको पल हुँदैन । मतलब; अब म, म होइन,

यतिबेला

उनलाई बाडुली लाग्या हुनुपर्छ यतिबेला खै के भा'को यो मन सम्झेको सम्झ्यै गर्छ यतिबेला अघि पछि उनकै मायाको भोकको पीडामा भए पनि उनीसँगै त्यो पाहारिलो पाखामा यो मन चर्छ यतिबेला उमार्ने र फलाउने तिब्र आशामा हैन किन यो मन प्रेम बिज छर्छ यतिबेला (मे १, २०१३ ; १८:४९)

बिग्र्यो आज

(बिग् र्‍याे आज) तिमीलाई देखे पछि मन बिग्र्यो आज आफ्नै जिन्दगानी झन् बिग्र्यो आज उनैलाई सोँच्दा-सोँच्दै खानै बिर्सिएँ अनि त के चाहियो ? तन बिग्र्यो आज संसार उनको निकै उच्चतम लाग्यो कसरी त्यहाँ पुगुँ, चैन बिग्र्यो आज सोँच्थेँ ! को भन्दा कम नै छु र ? तर म भित्रकै डन बिग्र्यो आज रमाइलो र रङ्गमै बितेका थिए दिन अनयासै फेरि फन बिग्र्यो आज लाग्थ्यो, प्रेम युद्द यो जिती छोड्ने छु उनको उपस्थितिले रण बिग्र्यो आज (सन् २०१२ तिर)

चाम्री रै'छिन्

आजै हो देखेको कति राम्री रै'छिन् गर्दै गएँ कुरा निकै चाम्री रै'छिन् दर्दले मात्र भरिएकी जस्तो लाग्थ्यो भावना निचोरिएन माम्री रै,छिन् भरिएनन् रहरहरू आशै-आश भो' जीवन उनको खालि-खालि डाम्री रै'छिन् (सन् २०१२ तिर)

रोईन् मसँग

कुरै कुरामा उनी रोईन् मसँग मनका केहि व्यथा धोईन् मसँग ... ... ... (भावना) समाजको लागी, कसैलाई आफ्नो बनाइन् आफ्नो भन्नेले साथ नदिए पछि; उनी रोईन् मसँग यो संसारमा; को आफ्नो ? को पराया ? आफ्नै ठानेर होला; उनी रोईन् मसँग साथै भए, आँसु पुछी दिन सक्थेँ होला टाढा थिएँ, विवश म; उनी रोईन् मसँग मै पनि अडिन सकिन दुइ थोपा यसै झरे खोज्दै थिएँ उनलाई अड्याउन; उनी रोईन् मसँग थाहै थिएन, उनको व्यथा सुनिदिने पो भएछु लाग्यो दु:ख, अनि थोरै खुसि; उनी रोईन् मसँग (सन् २०११ तिर)

तिमी छैनौ

कल्पिदैँ छु म, तिमी साथमा छैनौ सारा खोजेँ, किताबका खातमा छैनौ सबैले सुनाउँछन्, प्रगति गाथा निशब्द छु आज, बातमा छैनौ सबै बलिया बाङ्गा हुँदै गए कमजोर छु आज, आँतमा छैनौ सबैले समय आफ्नैलाई दिन्छन् एक्लो छु आज रातमा छैनौ पिउँदा पिउँदै बोतल सब रित्तिए छैन त्यो मजा आज, मातमा छैनौ (आरम्भ; ०६८ माघ २८, २३:२१ - ०६८ फाल्गुण ६, १८:०२ ; पूर्ण)

देखेँ

तिमीलाई जब पहिलो पटक देखेँ तिम्रो रुपमा भगवानको चटक देखेँ लहराउँदो केश तिम्रो, मुहार छोप्न तत्पर हटाउनलाई त्यो, गरेको झटक देखेँ सुन्दर अनुहार, मिलेको शरीर तिम्रा पछि लाग्नेहरूको घटक देखेँ सबै तिम्रो नजिक हुन खोज्दथे गरेको बेवास्ता त्यो, नजानिँदो हटक देखेँ यात्रा अधुरो, तिमीसँग पुरा गरुँला सोचेँ तर तिम्रो एक्लै जिउने मटक देखेँ (सन् २०११ तिर)

के दोष ?

सुन्न चाहेनौ तिमी आफै बातको के दोष डुब्यौ आफै तिमी नसामा मातको के दोष खान्छौ होला तिमी पैसा, बङ्गला र गाडी भोक नै छैन तिमीलाई भातको के दोष मनले सम्झी, आँखाले खोजी, अङ्गालेर हेर माया नै छैन तिमीलाई घातको के दोष आफ्नो बाटो हिँडेनौ, अरुकै चासो बढी आफै जिब्रो बिचमा ल्यायौ दाँतको के दोष बोली भाषा संस्कृति सबैको फरक-फरक भेद तिमीले राख्यौ जातको के दोष तोड्न, भत्काउन, बिगार्न, बिथोल्न मात्र चाह्यौ जानेनौ गाँस्न तिमीले टपरी पातको के दोष राख्यौ फिँजाइ मनलाई दुनियामा घोडाको पछाडी तिमी उभियौ लातको के दोष

समान फरक

तिमी वहाँ प्रेममा छौ म पनि यहाँ प्रेममा छु तिमी वहाँ, उहाँसँग छौ म यहाँ तिम्रो यादमा छु तिम्रो साथमा, तिम्रो उहाँ मेरो साथमा तिम्रो सम्झना तिमी घुम्छ्यौ होला बजार उहाँसँग म बरालिन्छु एक्लै, सम्झिदैँ तिमीलाई तिमी खान्छ्यौ मिठो, तातो उहाँसँगै म खान्छु चिसै एक्लै बस् धान्न प्राण गर्छ्यौ तिमी, उहाँसँग दोहोरो संबाद म गर्छु एक्लै कुरा कल्पनामा तिमीसँग तिमी बाँधिन्छौ उहाँको न्यानो अङ्गालोमा म सम्झिन्छु तिम्रो प्रिय अङ्गालो चिसो रातमा हाँस्छ्यौ होला तिमी प्रत्येक जोक्समा उँहाका मेरा आँखा रसाउँछन् यहाँ तिम्रो अभावमा मेरो निधारमा यस्तै कि मैले जिउन नजानेको यो कस्तो पहेली जिन्दगीको जसको कुनै उत्तर भेट्दिन तिमीसँग छ भने देउ न है मलाई कुरो बुझाइदेउ न है तिमी सुख, शान्ति र सन्तुष्टिकि रानी म बज्र, पिडा र टुक्रिएको हानी तिमी कति पुष्ट, मोटीघाटी, सुन्दर म ख्याउटे, कुरूप, बेकार, बाँदर तिमी कति विदुषी र छौ व्यवहारिक म कस्तो ग्वाँच र अप्रासङ्गिक तिमी निस्फिक्री आनन्द जिवनमा म कस्तो सधै डर र बिलौनामा तिमी कत्ति ज्ञानी, सम्पूर्ण ढङ्गकी म गुड्डी हाँक्ने मात्र, खोक्रो बेढङ्गी तिमी हौ विचारिणी सबको ख्याल छ